6 chủ đề kỹ thuật trồng măng tây từ chuyên gia Mỹ-hành trình tại Việt Nam

Trước những khó khăn trồng măng tây tại Việt Nam, trong đợt tháng 9 vừa qua Dũng Hà cùng các chuyên gia măng tây bên Mỹ đã qua khảo sát thổ nhưỡng, khí hậu và tính sinh trưởng của các loại giống măng tây phát triển tại Việt Nam. Trong đó có các dòng chính của Walker (Mỹ), Johny SEEDS (Mỹ), BEJO (Hà Lan), Limgroup (Hà Lan) và 1 số dòng UC800 của Đài Loan, Thái Lan, Nhật,… Xem đánh giá ưu nhược điểm của các loại giống tại đây

Sau 1 tuần thăm quan tại Việt Nam, các chuyên gia Mỹ đã gửi bộ tài liệu để chúng ta có thể tham khảo thêm nhằm phục vụ cho việc sản xuất măng tây tại Việt Nam! Tài liệu kỹ thuật trồng măng tây này là toàn bộ kiến thức thực tiễn tại Việt Nam. Mọi người cùng tham khảo để vận dụng chứ không áp dụng.

1. Tình hình măng tây phát triển trên thế giới

Chúng ta cùng nhìn nhận những tốc độ tăng trưởng của măng tây trên thế giới, từ đây chúng ta có thể thấy mức tiêu thụ của măng tây lớn như nào!

Trung quốc vẫn là quốc gia có số diện tích trồng măng tây lớn nhất thế giới với 93.000 ha, họ chủ yếu sản xuất măng xanh, trong khi đó Đức đang đứng thứ 3 với số diện tích nhưng họ chủ yếu sản xuất măng trắng. Thị trường của Đức chủ yếu là châu âu.

• Xếp hạng về diện tích trồng măng tây tại khu vực đông á và đông nam á

Những số liệu cho thấy rằng, Việt Nam vẫn là nước trồng măng tây với diện tích khiêm tốn so với các nước bạn.

2. Khảo sát tính phù hợp và đặc tính của các loại giống trên thế giới – Việt Nam

• Thông số kỹ thuật cơ bản của các loại giống Mỹ đang thương mại tại Việt Nam

• Khảo sát đặc tính vùng miền của măng tây tại Việt Nam

Măng Tây: tên khoa học là Asparagus – thuộc dạng cây trồng lâu năm, dạng bụi, thân thảo.

Có 3 loại là: măng tây tím, măng tây trắng và măng tây xanh, phát triển được trong điều kiện nhiệt độ 10 – 40⁰C. Tốt nhất là 23-29⁰C với ban ngày và 15-21⁰C với ban đêm (như vậy mùa xuân ngoài bắc sẽ vào dải nhiệt độ này và cũng tùy loại giống sẽ có biên độ khác nhau nhưng đây là thông số chung)

Măng tây có khả năng chịu được rét, nhưng dưới 10 độ C chúng ngừng sinh trưởng và trồng được cả ở vùng đồng bằng và miền núi.

• Mùa vụ trồng măng tây tại các khu vực Việt Nam

Tại miền bắc:

Khâu chuẩn bị của chúng ta cũng phải hết sức kỹ càng, kể cả thời vụ gieo hạt cũng cần phải nghiên cứu kỹ. Tại Việt Nam, môi vùng sẽ có khí hậu khác nhau nên thời vụ gieo trồng cũng khác nhau. Miền bắc, khoảng thời gian thích hợp nhất cho trồng măng tây là tháng 8-10 âm lịch (giai đoạn này sau mùa mưa, trồng khoảng 5-6 tháng là chúng ta có thể thu bói, thời gian quay vòng vốn sớm) và tháng 2-5 âm lịch (giai đoạn này sẽ quay vòng vốn muộn hơn khi vướng vào mùa mưa và mùa đông). Như vậy, để trồng vào thời điểm này, chúng ta đã phải ươm hạt từ tháng 4-5-6 âm lịch để 3-4 tháng sau đó là có cây giống để trồng. Khi ươm hạt giống vào giai đoạn này thường tỉ lệ thất thoát sẽ rất cao vì đúng giai đoạn nắng nóng đỉnh điểm và mưa bão liên miên. Chính vì vậy, chúng ta phải xây dựng được hệ thống ươm che chắn kỹ càng (tham khảo thêm tại hình bên dưới).

Tại miền nam:

Với khi hậu 2 mùa của miền nam, khoảng thời gian trồng cây là tránh giai đoạn nắng cao điểm và mưa triền miên dài ngày. Kỳ lạ thay, Dũng Hà thấy rằng thời điểm nắng nóng mưa nhiều của khu trung bộ và nam bộ sẽ khác nhau, không phải đồng bộ cùng một thời điểm. Chính vì vậy, bản thân các bác muốn trồng măng tây phải dựa vào kinh nghiệm thực tiễn sống tại địa phương để lựa chọn ra những thời điểm thích hợp trồng măng tây. Các bác luôn phải chuẩn bị cây giống trước 3 tháng để kịp thời gian làm đất và ươm hạt giống.

3. Kỹ thuật trồng măng tây bằng hạt:

3.1. kỹ thuật ươm hạt giống:

• Bước 1: Trước hết, chọn hạt giống có nguồn gốc rõ ràng và phù hợp với khí hậu thổ những của khu vực, rồi tiến hành cân chia đều 1 kg = 1.000 grs hạt giống Măng tây ra thành:

1. 20 phần 50 grs = # 2.000-2.200 hạt = trồng được 1 sào Nam bộ = 1.000 m2;

      2. hoặc 60 phần 16,5 grs = # 700-800 hạt = trồng được 1 sào Bắc bộ = 360 m2.

• Bước 2: Đem số lượng hạt giống cần ủ (ví dụ: 1 sào Bắc bộ = 16,5 grs = ~ 750 hạt; hoặc 1 sào Nam bộ = 50 grs = ~ 2.000 hạt) ra phơi nắng buổi sáng khoảng 2 tiếng đồng hồ từ 9 đến 11 giờ để hạt giống đạt độ háo nước nhiều nhất và cho tỉ lệ nảy mầm cao nhất.
• Bước 3: Cho hạt giống vào ngâm nước sạch với tỉ lệ 2 sôi 3 lạnh trong 12h, sau đó vớt hạt ra và ngâm vào dung dịch clogiaven 1% trong 30 phút. Đồng thời dùng 1 cái dây bằng inox mắc nhuyễn ~ 0,5 mm để chà rửa thật sạch hạt giống (có thể chà rửa hạt giống trực tiếp dưới một vòi nước hoặc thay 3 – 5 lần nước sạch chứa và rửa trong 1 cái chậu/bát/tô lớn vừa đủ dùng).
• Bước 4: Cho hạt giống đã rửa sạch vào một cái bát hoặc một cái hộp nhựa đường kính ~ 10cm (hộp nhựa thường dùng đựng cơm, cháo). Dùng 100% nước lạnh sạch (hoặc nước ấm như nước trà 2 sôi 3 lạnh ~ 30⁰C) để ngâm hạt giống thêm 12h nữa rồi cho hạt ra thở 10-15 phút. Rồi lại ngâm tiếp 12h nữa cho đến khi thấy hạt giống ngậm nước trương nở to hơn bình thường. Vỏ hạt đã mềm (đôi khi cũng có hạt đã nảy nanh mầm trắng) thì lấy hạt giống ra. Vớt bỏ những hạt lép hoặc bị nấm mốc nổi trên mặt nước rồi đem hạt giống ra chà rửa nhiều lần cho thật sạch mùi chua, nước nhớt để chống nấm mốc làm thối hỏng hạt giống.

Trong thời gian ngâm hạt giống 1.5 – 2 ngày, cứ 12h là phải tiến hành rửa hạt giống và thay nước mới, đây cũng là lúc để hạt giống có thời gian trao đổi dưỡng khí (thở) để kích thích tỉ lệ nảy mầm cao (hạt giống ngâm nước lâu cần phải có thời gian lấy ra khỏi nước để thở/hô hấp, không để mầm hạt bị “chết ngộp”).

• Bước 5: Sau 1,5 – 2 ngày ngâm hạt giống, lấy hạt giống ra chà rửa thật sạch rồi ngâm hạt giống khoảng 30 phút vào dung dịch GA3, hoặc WEHG, hoặc AUXIN, hoặc WEVIRO , hoặc NAA, hoặc ATONIK, … pha tỉ lệ theo hướng dẫn với nước để kích thích tỉ lệ nảy mầm, rồi rửa sạch, cho hạt giống vào một cái khăn vải vuông dày ẩm 50% (bên trong có lót một lớp khăn lạnh thường dùng ở quán ăn, đã được xử lý khử trùng qua nước sôi để tránh rễ hạt giống bám dính vào khăn lông) hoặc cũng có thể thay thế bằng 5 – 10 lớp khăn giấy ẩm vuông 30cm, gói kín hạt giống lại, cho vào cái bát hoặc hộp nhựa sạch và khô ráo, đậy kín nắp hộp cho vào nơi tối (có thể úp/chụp hộp hạt giống bằng một miếng vải dày, màu tối hoặc một cái chậu nhựa để ngăn ánh sáng).
• Bước 6: Thời gian ủ hạt giống thường kéo dài từ 3-4 ngày (có thể là 10 ngày) để hạt giống nảy mầm dần dần, nhớ mỗi ngày phải chọn lấy những hạt đã nảy mầm đem ra gieo (có thể gieo trực tiếp ra đất vườn ươm nếu trong nhà màng/kính hoặc gieo qua trung gian vào túi bầu đen khoảng 60 – 90 ngày để lấy cây giống con cấy ra đất vườn ươm), những hạt còn lại tiếp tục chà rửa thật sạch, đồng thời giặt sạch 2 cái khăn ủ ẩm bằng nước sôi, để nguội rồi vắt ráo 50% nước để gói, ủ hạt giống cho ngày kế tiếp.

3.2. Ươm trong bầu măng tây:

Chúng ta phải chuẩn bị đất trước khi ươm 3 ngày. Chúng ta chuẩn bị 3 phần đất 1 phần trấu hun và phân vi sinh hoặc phân chuồng ủ hoại mục. 5 – 6kg super lân cho 1m³ giá thể ươm và thêm chế phẩm sinh học trichoderma.

Tất cả được đảo đều và tưới ẩm 65 – 70%. Chúng ta chuẩn bị túi nilon màu đen chuyên cho bầu ươm rộng 9 – 11cm và cao 12 – 15cm.

Tiến hành đóng bầu ươm phải đảm bảo các tiêu chuẩn sau:

• Cho giá thể vào bầu và lắc đều để đảm bảo độ nén của giá thể, bầu ươm không bị nếp nhăn. Giá thể trong bầu ươm cách mép túi bầu ươm 1cm.
• Xếp bầu ươm vào trong nhà lưới theo hàng để thuận tiện cho việc ươm và chăm sóc. Sau đó tiến hành gieo hạt trong bầu ươm chúng ta tiến hành như sau:
• Khi các hạt nứt nanh ta dùng chiếc đũa tạo thành 1 lỗ xâu khoảng 0.5~1cm ở giữa bầu ươm rồi tiến hành bỏ hạt vào lỗ và lấp đất (có thể dùng trực tiếp ngón tay chỏ đục lỗ để ươm, chiều sâu nửa đốt ngón tay).
• Chú ý không nên trồng hạt sâu quá sẽ làm hạt bị thối. Cứ tiếp tục tiến hành như vậy cho đến khi trồng hết hạt vào bầu ươm, cuối cùng chúng ta tiến hành lấp đất và tưới ẩm.
• Ta lên tưới dạng phun mưa để đất không bị nén chặt (chúng ta có thể sử dụng bình xịt thuốc sâu nhưng phải rửa sạch rồi tiến hành tưới phun sương).

• Quá trình chăm sóc khi cây bắt đầu phát triển

Khi ươm 3 ngày cây măng bắt đầu mọc lên khỏi mặt đất ta luôn giữ ẩm cho đất bằng cách tưới vào buổi sáng sớm và chiều tối.

Khi cây mọc được 15 ngày ta tiến hành nhặt cỏ, tiến hành bón thúc ure 1% để kích thích cây phát triển. Cứ sau 15 ngày tiến hành nhặt cỏ và bón thúc cho cây 1 lần.

Sau khi cây mọc 30~35 ngày ta bón phân vi sinh, phun thuốc bón lá cho cây cứng cáp, phun phòng 1 số bệnh nấm, phun tiếp đợt diệt trứng, côn trùng, sâu bọ trước khi đưa ra đất trồng. Đến thời kỳ này cây phát triển có 3~4 nhánh trong bầu ươm ta có thể đem cây trồng ra ngoài đất.

4. Các bước chuẩn bị khi đưa cây từ vườn ươm ra trồng ngoài đất:

4.1. lựa chọn đất như nào phù hợp

Chúng ta nên chọn những mảnh đất có độ thoát nước tốt. Thường là đất thịt nhẹ, đất thịt phát, đất phù sa, đất đỏ bazan, đất đồi tơi xốp,… Độ Ph ban đầu từ 6.5-7.0. Các chuyên gia khuyên rằng, lượng phân bón trước khi sử dụng cần nắm bắt rõ tỉ lệ khoáng có trong đất là bao nhiêu để bổ sung thêm. Đối với măng tây lượng Lân và kali luôn cao hơn đạm. tỉ lệ 1-1.5-2.5 (N-P-K) trong đất

Đất trồng cây Măng tây cần cải tạo bằng phẳng, có độ dốc nhẹ < 5 – 10% đế dễ dàng tưới thấm qua rãnh và thoát nước tốt. Cần phải trồng cây chắn gió và đào mương thoát nước bao quanh đất trồng để chống giống gió, mưa to hay triều cường. Khi cần phải có máy bơm công suất lớn tháo nước, không để ngập úng chân đất quá 8 giờ sẽ làm mất năng suất Măng sáng ngày hôm sau và những ngày sau đó.

4.2 Chuẩn bị đất (đồng thời trong quá trình ươm hạt): 

Do bộ rễ cây Măng tây trải rộng 50 – 70 cm và ăn sâu 30 – 50 cm tràn đầy trong chân đất sau 1-2-3 năm trồng không thể dùng cuốc xẻng can thiệp làm tơi xốp đất được nữa, và do nước ta có 6 tháng mưa, đôi khi kéo dài nhiều ngày khiến đất trồng dễ bị ngậm nước và ngập úng làm mất dưỡng khí, người trồng phải cải tạo đất, thiết lập tầng canh tác tơi xốp như một lớp giá thể dày #20-30cm, lên liếp đất trồng cao khoảng 20- 30 cm, đáy liếp (cũng là đáy của 80% bộ rễ hút dinh dưỡng của cây Măng) phải cao hơn mực nước ngầm khoảng 30 – 50 cm; rãnh thoát nước sâu 20 – 30 cm tuỳ theo độ ăn sâu của rễ; quanh rẫy phải đào mương thoát nước rộng 1 – 2 mét, sâu 1 – 2 mét đề phòng mưa to, triều cường gây ngập úng bất ngờ, có kết hợp trồng cây để chắn giông gió lớn.

Có thế chuẩn bị làm luống/liếp đất trồng cây Măng tây như sau:

[1]. Trước tiên, tiến hành làm cỏ và xử lý thuốc diệt mầm cỏ và cỏ dại, 1 trong những vấn đề rất quan trọng khi trồng măng tây:

• Một số phương pháp để xử lý cỏ dại:

Sau khi xử lý cỏ dại, trong các phương pháp các chuyên gia đề xuất, bao gồm sinh học và hóa học. Dũng Hà thấy rằng, phương pháp xử lý tuyến trùng nấm bệnh bằng vôi là tiết kiềm và hiệu quả nhất. Tùy theo tình trạng của bệnh và độ Ph của đất để xử lý. Chúng ta tiến hành rắc vôi lên bề mặt đất rồi tiến hành cày ải 20-30cm, sau đó tưới nước từ từ để vôi ngấm dần. Chúng ta để trong khoảng 7-10 ngày sau rồi tưới nước lần 2. Nhược điểm phương pháp này là toàn bộ sinh vật có lợi có hại đều bị diệt trong quá trình hoạt hóa của vôi

• Nâng cao Ph của đất

Trong các hoạt chất để nâng Ph thì vôi vẫn là hiệu quả và tiết kiệm nhất. Kết hợp để xử lý tuyến trùng, nếu chưa có loại sinh học và vi sinh nào được sự kiểm chứng của các hiệp hội khoa học thì chúng ta không nên mạo hiểm dùng để tránh sự lãng phí không cần thiết. Sau khi xử lý bằng vôi, chúng ta hoàn toàn có thể bổ sung các chất hữu cơ, vi sinh hoặc trùn quế để tạo sự cân bằng cho đất.

Với đất sét, nhiều chất hữu cơ:

+ pH từ 3,5-4,5 cần bón 2 tấn vôi/ha

+ pH từ 4,6-5,5 bón 1 tấn vôi/ha;

+ pH từ 5,6-6,5 bón 0,5 tấn vôi/ha,

+ pH > 6,5 không cần bón vôi.

Với đát cát, ít chất hữu cơ:

+ pH từ 3,5 đến 4,5 bón < 1 tấn vôi/ha;

+ pH từ 4,6-5,5, bón < 0,5 tấn vôi/ha;

+ pH từ 5,6-6,5, bón < 250 kg vôi/ha;

+ pH >6,5 không cần bón vôi.

• Những lưu ý trước khi cải tạo đất:

Thứ 1: chúng ta không trồng trên diện tích măng tây đã hủy hoại

Thứ 2: Ngăn chặn được lượng lớn nước mưa hay môi trường bên ngoài bằng nhà màng nhà lưới (chúng tôi sẽ phân tích vấn đề này sâu hơn trong phương pháp chăm sóc)

Thứ 3: Cây măng bệnh hay đã già tiến hành nhổ bỏ cách li hoặc đốt

• Hệ thống tưới nước

Chúng ta có thể đầu tư 2 hệ thống là tưới rãnh, nhỏ nhọt, phun sươn pép phun cao 10 – 15cm, phương pháp phun sương cao 1.5m-2.m không còn phù hợp vì có nhiều điểm hạn chế.

Dù sử dụng phương pháp nào, chúng ta cần phải xử lý được nguồn nước trước khi đưa lên sử dụng. Có thể dùng nước giếng khoan, thông qua 1 bể lọc trung gian rồi xuống kho chứa nước dự trữ và lắp hệ thống máy bơm tại đây. Chúng ta hoàn toàn có thể hòa tan các loại phân vi sinh hay các thông thức ủ nhân sinh khối tại đây.

Thông thường khi sử dụng hệ thống nhỏ nhọt chúng ta nên dùng hệ thống 2 đến 3 dây trên 1 luống. Như vậy, chúng ta có thể tiết kiệm thời gian tưới nước và tránh tỉ lệ độ ẩm không đều trên 1 vị trí sẽ làm nấm bệnh phát triển mạnh.

4.3. Xử lý đất trước khi trồng

@ Nếu đất trồng có tầng sét, tầng phèn và mực nước ngầm sâu >1-2-3,… mét dưới mặt đất tự nhiên thì chỉ cần lên liếp cao 10-20 cm, hoặc cũng có thể xẻ rãnh trồng cây Măng tây âm trong rãnh chìm sâu 10-20 cm. Cách trồng âm trong rãnh chìm có lợi thế là mùa nắng sẽ giữ được độ ẩm trong chân đất rất tốt, nhưng đến mùa mưa lại có hạn chế là chân đất sẽ rất dễ bị ngậm nước và ngập úng, rất khó kiểm soát độ ẩm trong đất và khó xử lý nấm bệnh phát sinh ở bộ rễ.

4.4. Giai đoạn đưa xử lý cây giống xuống đất

Tiến hành đưa bầu ra trồng tránh làm vỡ bầu, nắm nhẹ bầu đất, dùng tay nhẹ nhàng xé giấy nilon dọc bầu ươm và dùng bàn tay đỡ dưới đáy bầu ươm rồi nhẹ nhàng loại bỏ túi nilon.

Chú ý tại đáy bầu ươm rất nhiều rễ chúng ta phải thật nhẹ nhàng hạn chế làm đứt rễ của măng

Đưa cây xuống hố sao cho mặt bầu ươm bằng mặt đất nền rồi tiến hành cho đất vào hố giữ cây trồng ngay thẳng và cho thêm đất vào gốc cây 3 – 5 cm để tránh tưới nước bị đọng (sau 3 tháng trồng phát triển tự nhiên chúng ta tiến hành lên luống cao đợt 2). Nếu trồng cạn/nông, cây sẽ mau lớn và mau cho Măng, nhưng Măng sẽ có nhiều xơ ở 10 cm phần gốc. Nếu trồng sâu khoảng 20 cm, to hơn. Trồng cạn hay sâu sẽ ảnh hưởng rất lớn việc chăm sóc cây (tưới nước, bón phân, tưới thuốc) về sau này.cây sẽ cho Măng to hơn và ít hoặc không có xơ ở 10cm phần gốc, đồng thời cây cũng sẽ có tuổi thọ cây. Sau đó ta có thể dùng rơm, mùn cưa hoặc trấu đã qua xử lý phủ xung quanh gốc cây rồi tiến hành tưới đẫm để cho chắc gốc cây.

– Đối với cây được ươm trong vườn ươm đưa ra trồng thì trước 2 ngày. Chuẩn bị đưa ra trồng ta tiến hành tưới đẫm vườn ươm rồi dùng thuổng đào từng gốc mang ra trồng.

Tuy nhiên sẽ có bị ảnh hưởng và không tốt bằng bầu nhưng trồng với quy mô lớn thì đây là một phương pháp giảm nhiều công và chi phí mà vẫn đảm bảo

4.5. Những vấn đề lưu ý khi đầu tư trồng măng tây

Trồng măng tây chưa bao giờ hết khó, đặc biệt hơn là tại Việt Nam với vùng khí hậu 4 mùa khắc nghiệt.

Trong tài liệu của các chuyên gia có đề cập đến vấn đề ngăn ngừa lượng nước mưa và duy trì độ ẩm cho cây là điều cực kỳ quan trọng.

• Trồng măng tây trong nhà màng

Đối với khu vực 2 mùa như trong miền trung đến miền nam, tại những khu vực nhiệt độ mùa hè không quá 35 độ C thì đó là nơi quá lý tưởng để đầu tư trồng nhà màng. Khi giảm được tối đa lượng nước mưa và lạnh của mùa đông thì măng tây sẽ phát triển rất tốt.

Tại miền bắc, mùa hè khắc nghiệt hơn khi nhiệt độ lên tới 39-40 độ C, nếu trồng bằng nhà màng cần đầu tư thêm hệ thống thông gió khác. Vì tùy từng loại giống sẽ có biên độ nhiệt sinh trưởng khác nhau, như chúng ta thấy bảng nghiên cứu về nhiệt độ sinh trưởng tốt nhất của  măng tây là từ 23-29 độ C vào ban ngày. Nếu lên quá 35 độ C, hầu như mang rất chậm phát triển, về vấn đề này chúng ta sẽ đưa lộ trình khi nóng đỉnh điểm vào quy trình chăm sóc nghỉ dưỡng sẽ hợp lý hơn khi thu hoạch vào giai đoạn này.

Có 3 cách đâu tư nhà màng, từ tốn kém đến tiết kiệm: Nhà màng đơn, đôi và ba. Phương thức triển khai như hình bên dưới.

• Ảnh hưởng của độ ẩm đến cây măng tây

5. Chăm Sóc Và Thu hoạch măng:

– Tác dụng của việc kiểm soát được độ pH của đất và nước:

5.1. Các giai đoạn chăm sóc cây măng tây (áp dụng cho khu vực 2 mùa như trung/nam bộ)

Giai đoạn 1: khi trồng bắt đầu vào mùa khô

Giai đoạn 2:

Giai đoạn 3:

Vun đất cao 3 – 5 cm đậy gốc cây Măng, giữ mặt liếp đất trồng cao 20 – 30 cm so với mặt đất tự nhiên. Dưỡng bộ rễ khoẻ mạnh và bộ lá sum suê, giữ cây đứng thẳng quang hợp với nắng tạo ra năng lượng tổng hợp nuôi dưỡng cây.

Giai đoạn 5:

Giai đoạn 6:

Giai đoạn 7:

5.2 Thu hoạch măng tây xanh:

Các chuyên gia khuyên rằng:

• Thúc ép bón vô vơ quá nhiều sẽ làm bộ rễ ảnh hưởng
• Thu hoạch quá dài sẽ làm cây mẹ hay bộ rễ suy yếu, làm tăng khả năng nhiễm bệnh
• Giảm năng suất và chất lượng vào các mùa tiếp theo

Trong những năm đầu tiên, khi bước vào thời kỳ thu hoạch, đối với các vườn măng tây trồng ngoài trời, chúng ta dựa theo thời tiết hiện tại. Nếu bước vào giai đoạn thuận lợi sẽ tiến hành thu hoạch măng tây với lộ trình bón NPK vừa phải (dưới 100kg NPK/ha), bổ sung phân hữu cơ, tưới tricoderma nấm đối kháng và vi lượng thường xuyên.

Tiếp theo chúng ta quan sát, sản lượng và chất lượng của măng bắt đầu suy giảm, lập tức nghỉ dưỡng và làm các phương pháp SMP, xử lý cỏ dại, sâu bệnh trong quá trình nghỉ dưỡng. Thông thường thời gian thu hoạch kéo dài 1-2 tháng, tùy vào độ tuổi hoặc thời tiết ngoài trời.

Nếu cây có triệu chứng bệnh nấm, sâu hại, lập tức ngưng bón phân vô cơ, hữu cơ, tập trung cắt tỉa cây bệnh + tưới tricoderma + xử lý sâu bệnh. Sau khi cây hồi phục xanh tươi trở lại, chúng ta sẽ đưa phân hữu cơ + trùn quế + vi lượng + vô cơ. Thời gian nghỉ dưỡng có thể kéo dài 1-2 tháng, tùy vào thời tiết và khả năng phục hồi của cây mẹ, chứ chúng ta không nên nóng vội mà bón thúc để cây vào thời kỳ thu hoạch.

5.3. Tiêu chuẩn phân loại măng tây

Đường kính và chiều dài thông dụng các loại măng tây hiện nay:

Loại 1: đường kính thân giữa > 1cm, dài từ 25-27cm, không chứa gốc trắng xơ già

Loại 2: đường kính thân giữa từ 7.0-9.9mm, dài từ 25-27, không chứa gốc trắng xơ già

Loại 3: đường kính thân giữa từ 4.0-6.9mm, dài từ 20-23cm, không chứa gốc trắng xơ già.

Đây là những tiêu chuẩn dựa trên những tìm hiểu tâm lý khách hàng tiêu thụ măng tây, làm trái điều này sẽ dẫn đến khách hàng sẽ quay lưng lại với măng tây.

5.4. Một số sản phẩm được chế biến từ măng tây

6. Cách xử lý vườn măng tây khi bị các loại sâu bệnh hại.

một trong những vấn đề nan giải từ trước đến nay không chỉ nông dần VIệt Nam mà toàn thế giới. Chúng ta cùng tham khảo những kiến thức tham vấn của các chuyên gia.

6.1. Các phương pháp nâng Ph

Nâng Ph cũng là một trong những phương án giảm thiểu được nấm bệnh, khi môi trường Ph nằm trong dải 6.5-7.0 thì các vị khuẩn có hại sẽ không thể phát triển mạnh nhưng với kỹ thuật canh tác vô vơ và khí hậu thời tiết tại Việt Nam thì việc đưa độ Ph lý tưởng như vậy là vấn đề rất khó.
Trong giai đoạn hiện nay, đa phần nấm bệnh phát triển trên vườn măng tây do Ph lúc nào cũng dưới 6 và thâm chí có những nơi xuống 2-3 Ph. Sau đây là một số phương án nân cao Ph chúng ta có thể tham khảo:

6.1.1. Sử dụng vôi

Vôi là trong những biện pháp vừa tiết kiệm và hiệu quả, nhưng bản thân của vôi có tính khử khá mạnh nên chỉ sử dụng trong quá trình làm đất. Trong quá trình trồng thì sẽ rất ảnh hưởng đến hệ sinh thái, hoặc vôi kết hợp với các hoạt chất vô cơ có sẵn trong đất sẽ khiến đất chai cứng hơn hoặc do chỉ được lên trên bền mặt mà không thể đâm sâu hơn. Kết luận là dùng vôi trong quá trình chăm sóc sẽ hại nhiều hơn lợi.

6.1.2. Dùng Lân nung chảy

Việc sử dụng lân nung chảy sẽ giúp cho cân bằng Ph trong đất bằng phương pháp hòa tan tưới thẩm thấu sâu trong đất. Trong lân nung chảy có chứa chủ yếu là quảng donomite, một trong những quặng có tính kiềm khá cao khoảng 8.0-8.5 Ph. Về khối lượng sử dụng, các bác đọc kỹ hướng dẫn trước khi dùng.

6.1.3. Dùng k2c03 (kali cacbonat)

Kali Cacbonat là một trong những phương án có thể hòa tan với hệ thống nhỏ nhọt hay phun sương (trong bể dự trữ) để tưới cho cây. Nhưng hoạt chất này trên thị trường cũng khó kiếm.

6.1.4. Bón vi lượng thường xuyên

Việc giảm nồng độ Ph cũng có rất nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân chủ yếu là do chúng ta sử dụng lượng NPK quá nhiều vì trong NPK có chưa amino axit (chứa nhiều trong Ure) điều này khiến cho mất cân bằng nguyên tố Ca, Mg, Mn,… đất sẽ bị ngộ độc và Ph sẽ giảm sâu. Vì vậy, chúng ta sẽ mua các vi lượng chứa các hoạt chất Ca, Mg, bo,… đẻ bổ sung cho đất và cây. Thiếu vi lượng cũng khiến cho cây bị vàng lá, bạc lá,…

6.2. Các loại nấm bệnh trên măng tây

• Fusarium oxysporum: thối rễ
• Phomopsis  asparagi: nấm trắng
• Stemphutium: đốm tím
• Asparagus rust: rỉ sắt

Một trong những phương pháp ngăn ngừa phòng bệnh như tác giả đã giới thiệu là dùng tricderma ủ nhân sinh khối để tưới thường xuyên. Đây cũng là một trong những cách khá hiệu quả trong việc phòng ngừa. Nhưng khi gặp các thời tiết bất lợi như mưa nhiều thì mọi thứ bị rửa trôi nên khả năng nhiễm bệnh không thể tránh khỏi.

Tác nhân mưa nhiều luôn là trong những nguyên nhân chính của việc nhiễm bệnh nấm. Ph giảm và chúng ta nghĩ đến việc dùng vôi nhưng như đã khuyên các bác thì vôi hại nhiều hơn lợi trong quá trình trồng măng tây. Vậy các phương pháp sinh học khác thì sao? Như tưới bã trầu không(phòng ngừa nấm bề mặt như rỉ sắt khá tốt) hay tưới dung dịch nước javen pha loãng 0.5% hay boocdo… Các phương này có thể hiệu quả nhưng ảnh hưởng đến hệ thống vi sinh vật trong đất.

Điều quan trọng nhất khi chúng ta muốn xử lý bệnh trên cây măng tây cần trải qua các bước sau:

Bước 1: Nghỉ dưỡng ngưng thu hoạch, tiến hàn cắt tỉa toàn bộ cây bệnh, cách li bằng cách đốt bỏ

Bước 2: kiểm tra nồng độ Ph, nếu thấp thì nâng Ph (xem lại phần 6.1)

Bước 3: tưới tricoderma ủ nhân sinh khối

Bước 4: Tùy vào mức độ nặng nhẹ ta sẽ sử dụng phương pháp khác nhau như: nấm Phomopsis ta dùng thêm các hoạt chất có gốc Carbendazim, Mancozeb, Propineb. Nấm đốm tím hay rỉ sắt ta dùng gốc Methyl thiophanate hoặc chlorothalonil là hiệu quả nhất. Bệnh thối rễ như fusarium hay Phytophthora bệnh lẫn trong đất là loại rất khó trị, chủ yếu chúng ta phải dùng tricoderma tưới gốc hoặc nặng hơn là javen 0,5% hoặc boocdo mới triệt để. Nhưng nếu chúng ta dùng tricoderma thường xuyên thì hầu như không bị bệnh thối rễ.

Việc nhiễm bệnh nấm trong cây măng tây không thể tránh khỏi với phương pháp trồng ngoài trời. Vì vậy chúng ta hiểu đặc tính của chúng và dựa vào kinh nghiệm thời tiết của từng địa phương để có những phương pháp phòng tránh kịp thời.

6.3. Các loại sâu hại trên cây hiện nay

Sâu hại cũng tùy từng thời điểm trong năm, đó là mùa vụ của bướm bắt đầu đẻ trứng và sinh sôi. Bản thân đất của chúng ta không làm kỹ, các ấu trùng của sâu bướm sẽ vẫn còn trong đất. Đến thời kỳ thích hợp chúng lại sinh sôi nảy nở. Để ngăn chặn được sâu bọ thì làm đất kỹ càng theo đúng quy trình sẽ loại bỏ được khá nhiều ấu trùng trong đất.

Ngoài ra trong quá trình trồng măng tây chúng ta thường phủ bạt nilon, phủ rơm dạ, mùn cưa,.. thì đó cũng là môi trường lý tưởng để sâu/ấu trùng trú ngụ. Từ xa xưa đấy nay, chúng ta cũng có rất nhiều loại truyền thống khá hiệu quả khi phòng ấu trùng và sâu bệnh như: thắp đèn ban đêm diệt bướm, xay gừng tỏi ớt pha bỗng rượu để phun đuổi côn trùng hay vùng đất ninh thuậ còn có ủ Neem…

Nhưng đôi khi, các phương pháp trên không thể triệt để vì sâu bệnh thời đại 4.0 cũng rất thông minh, ngày chúng trú trong đất, đêm chúng lại bò lên chiến đấu. Vì vậy nhiều khi chúng ta không thể không dùng thuốc bảo vệ thực vật. Đối với sâu bệnh trên măng tây không phải đáng ngại vì có rất nhiều loại thuốc bảo vệ thực vật có thể xử lý nhanh chóng việc này nhưng khi sủ dụng cũng làm mất cân bằng hệ thống vi sinh vật trong đất nên mọi người hết sức cân nhắc khi sử dụng. Chúng ta có thể sử dụng các loại thuốc sau: Biladen 500SC, Takumi, Padan, Basudin, Topsin, Supracide, Contidor, Regent, Anvil, Antracol,…

7. Kết luận

Trên đây là kiến thức mà tác giả đã cắt ra từ tư liệu của các chuyên gia. Nội dung mang tính chất tham khảo. Các bác hãy vận dụng chứ không áp dụng. Trồng măng tây chưa bao giờ hết khó, ngay cả trên thế giới cũng công nhận nhưng các nước khác sản lượng vẫn cao đáng kinh ngạc. Dũng Hà cũng mong nhận được nhiều sự góp ý các bác để bộ tài liệu sẽ hoàn chỉnh hơn, sẽ giúp bà con trồng măng tây đem lại nhiều năng suất hơn. Đưa măng tây đến gần với người tiêu dùng với giá cả tốt nhất.

Chúng tôi là người bán giống nhưng chúng tôi vẫn luôn mong bà con có thể làm giầu về cây măng tây. Đôi bên cùng thắng Win-Win! Chúng tôi đang có rất nhiều dự án về chế biến măng tây như: bột măng tây, măng tây đóng gói,… Hi vọng sẽ nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của mọi người trong thời gian sản phẩm đã công bố.

Mọi thắc mắc về kỹ thuật hay mua giống nhập khẩu chính hãng, bao tiêu sản phẩm hay các chính sách bán hàng hãy ghé thăm bài viết hỗ trợ 50% tiền giống tại đây. Vui lòng liên hệ 0984399922. Chân thành cảm ơn!

Một số thông tin bà con cần tìm hiểu kĩ trước khi trồng cây măng tây đó là:

• Các loại hạt giống măng tây Mỹ và Hà Lan :
• Các loại cây giống măng tây Mỹ:

• Điều kiện trồng măng tây:
• Kỹ thuật trồng măng tây: 
• Chi phí trồng măng tây bằng cây giống và hạt:
• Trồng măng tây bằng cây và bằng hạt
• Trồng măng tây nên chọn loại đất nào

Tìm hiểu quá trình sinh trưởng của cây măng tây ở Việt Nam tại https://trangvangnongnghiep.net/tim-hieu-qua-trinh-sinh-truong-cay-mang-tay-tai-viet-nam.html